Ultrasound (အာထရာဆောင်း)

အာထရာဆောင်းဆိုသည်မှာ ကြိမ်နှုန်းမြင့်အသံလှိုင်းကို အသုံးပြု၍ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ အင်္ဂါများနှင့်တစ်ရှူးများကို စစ်ဆေးသောနည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ တီဗီဓာတ်မှန် (သို့မဟုတ်) တယ်လီဗေးရှင်းဓာတ်မှန်ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ ထိုစစ်ဆေးမှုတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည် X-ray ကို အသုံးမပြုသဖြင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်သင့်ခြင်း အန္တရာယ်မရှိပါ။ အများအားဖြင့် ဝမ်းဗိုက်အတွင်း စစ်ဆေးရန် ရိုက်လေ့ရှိကြပြီး ကိုယ်ဝန်ဆောင်များတွင် သားအိမ်နှင့်သန္ဓေသားကို ကြည့်ရှုရန်သုံးကြသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် အာထရာဆောင်းကို ဓာတ်မှန်ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်များသာမက ခွဲစိတ်ဆရာဝန်များ၊ သားဖွားမီးယပ် ဆရာဝန်များ၊ မွေးကင်းစကလေးဆရာဝန်များ၊ အရေးပေါ် ဆေးပညာဆရာဝန်များပါ ကိုယ်တိုင်အသုံးပြုနေကြပြီဖြစ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင် အာထရာဆောင်းဖြင့် ရောဂါရှာဖွေနိုင်သော နေရာများမှာ_

• ဦးခေါင်းအာထရာဆောင်း (ငယ်ထိပ်မပိတ်သေးသော ကလေးငယ်များတွင် ရိုက်လေ့ရှိသည်)
• သိုင်းရွိုက်ဂလင်း
• ရင်သား
• အဆုတ်
• နှလုံး (အသံလှိုင်းကို အသုံးပြု၍ နှလုံးပုံရိပ်ဖော်စက် echocardiogram ဟုခေါ်သည်)
• သွေးကြောများ (Doppler)
• ခြေလက်တို့ရှိ အဆစ်နှင့်ကြွက်သားတို့တွင် အလုံးအကျိတ်နှင့်ရောဂါများ စစ်ဆေးရန် ရိုက်လေ့ရှိကြသည်။

ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သော ရောဂါနှင့်အခြေအနေများ

အောက်ပါရောဂါနှင့် အခြေအနေများတွင် အာထရာဆောင်းဖြင့် စစ်ဆေးရန် လိုအပ်နိုင်သည်။

• ကိုယ်ဝန်ဆောင်များတွင် ဝမ်းဗိုက်တွင်းရှိ သန္ဓေသားအခြေအနေ
• သားအိမ်၊ သားဥအိမ်နှင့် အခြား အမျိုးသမီးအတွင်းပိုင်းအင်္ဂါများ၏ အခြေအနေ၊ အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• မွေးကင်းစနှင့် ငယ်ထိပ်မပိတ်သေးသော ကလေးများတွင် ဦးနှောက်တွင်း ရေအိတ် ကျယ်မကျယ်၊ သွေး ယိုမယို
• အသည်းကြီးခြင်း၊ အဆီဖုံးခြင်း၊ ရောင်ခြင်း၊ ခြောက်ခြင်း၊ အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• သည်းခြေအိတ်ရောင်ခြင်း၊ ကျုံ့ခြင်း၊ ဖောင်းခြင်းနှင့် သည်းခြေကျောက်တည်ခြင်း
• ဘေလုံးကြီးခြင်း ရှိမရှိ၊ အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း၊ ကျုံ့ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ကျောက်တည်ခြင်း၊ အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း၊ ရောင်ခြင်းရောဂါများ၊ အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• အမျိုးသားဝှေးစေ့ရောင်ခြင်း၊ အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• ရင်သားတွင် အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ
• သိုင်းရွိုက်ဂလင်းတွင် အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏သဘာဝ၊ ရောင်ရမ်းခြင်း ရှိမရှိ
• အဆုတ်အမြှေးပါးတွင်း ရေဝင်ခြင်း၊ လေစိမ့်နေခြင်း ရှိမရှိ
• သွေးစီးဆင်းမှုအခြေအနေ၊ သွေးကြောပိတ်ခြင်း ရှိမရှိ၊ သွေးကြောများဖောင်းနေခြင်း ရှိမရှိ
• အဆစ်များတွင် ရေဝင်နေခြင်း ရှိမရှိ
• နှလုံးကြွက်သား၊ အဆို့ရှင်များ၏အခြေအနေနှင့် သွေးစီးဆင်းမှုအခြေအနေ
• ကြွက်သားကြားတွင် အကျိတ် ရှိမရှိနှင့် အကျိတ်၏ သဘာဝ

ထို့အပြင်

• အာထရာဆောင်းအသုံးပြု၍ အသားစယူခြင်း
• အာထရာဆောင်းအသုံးပြု၍ အဆုတ်အမြှေးပါးတွင်းရှိ ရေဖောက်ထုတ်ခြင်းများလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။

ကြိုတင်သိရှိထားရမည့်အချက်များ

အာထရာဆောင်းစစ်ဆေးခြင်းသည် အသံလှိုင်းဖြင့် စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သဖြင့် အန္တရာယ်မရှိသော စစ်ဆေးမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ အာထရာဆောင်း အသံလှိုင်းသည် လေရှိသည့်နေရာကို ဖြတ်သန်းမသွားနိုင်သောကြောင့် အဆုတ်အတွင်းပိုင်းကို မမြင်ရပါ။ အရိုးကို ထွင်းဖောက်မသွားနိုင်၍ အရိုးအတွင်းပိုင်းနှင့် ဦးခေါင်းခွံအတွင်းပိုင်းကို မမြင်ရပါ။ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း အလွန်အတွင်းကျသော နေရာများရှိ အခြေအနေကို မမြင်နိုင်ပါ။ အဝလွန်သောသူများတွင်လည်း ပုံရိပ်ထင်ရှားရန် ခက်ခဲနိုင်သည်။ ထိုအခြေအနေများအတွက် ဆရာဝန်မှ X-ray ဓာတ်မှန်၊ ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန်(CT) ၊ သံလိုက်ဓာတ်မှန် (MRI)တို့ကို ရိုက်ရန်ညွှန်ကြားလိမ့်မည်။

မစစ်ဆေးမီ ပြင်ဆင်ခြင်း

အများအားဖြင့် အာထရာဆောင်း စစ်ဆေးရန် မည်သည့်ပြင်ဆင်မှုမှ မလိုအပ်ပါ။ သို့သော် အမျိုးသားများတွင် ဆီးကျိတ်ကိုလည်းကောင်း၊ အမျိုးသမီးများတွင် သားအိမ်နှင့် သားဥအိမ်တစ်ဝိုက်ကိုလည်းကောင်း စစ်ဆေးရန်အတွက် ဆီးအိမ်တင်းစေရန် ရေသောက်၍ ဆီးအောင့်ခိုင်းထားလေ့ရှိသည်။ သည်းခြေအိတ်ကို စစ်ဆေးရန် အစာမစားခြင်း၊ ရေမသောက်ခြင်းများ လိုအပ်နိုင်သည်။ ကလေးငယ်များကို စစ်ဆေးရန် ဓာတ်မှန်ဆရာဝန်မှ သီးသန့်ညွှန်ကြားချက်များ ပေးလေ့ရှိသည်။

အာထရာဆောင်းရိုက်ကူးမည့်နေရာသို့ သွားရောက်ပါက အင်္ကျီပွပွ ဝတ်ဆင်သွားသင့်သည်။ မိမိ၏ အဖိုးတန်လက်ဝတ်လက်စားများကို ချွတ်ပေးရနိုင်သည့်အတွက် စစ်ဆေးမည့်နေရာသို့ ဝတ်ဆင်မသွားလျှင် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။
အာထရာဆောင်းခန်းထဲသို့ မဝင်ရောက်ခင် စမ်းသပ်အင်္ကျီလဲရန်၊ လက်ဝတ်ရတနာများ ချွတ်ရန်လိုအပ်ပြီး ကုတင်ပေါ်တွင် လှဲလျက်အနေအထားဖြင့် လူနာကိုထားရှိလိမ့်မည်။

စမ်းသပ်စစ်ဆေးပုံအဆင့်ဆင့်

အာထရာဆောင်းပုံရိပ်များ ကြည်လင်စေရန် ဓာတ်မှန်ဆရာဝန်မှ ရိုက်မည့်နေရာသို့ ဂျယ်လီရည်တစ်မျိုးကို သုတ်လိမ်းမည်ဖြစ်သည်။ ထိုဂျယ်လီရည်သည် ရေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသဖြင့် အန္တရာယ်မရှိပါ။ စမ်းသပ်မှုပြီးပါက ပြန်လည်သန့်ရှင်းရန် လွယ်ကူသည်။

ထို့နောက် ဆရာဝန်မှ ပုံရိပ်များကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးရမည့် နေရာအလိုက် တစ်နေရာပြီး တစ်နေရာ ရှာဖွေစစ်ဆေးလိမ့်မည်။ စမ်းသပ်စစ်ဆေးချိန်သည် ရောဂါအခြေအနေပေါ် မူတည်၍ ပျမ်းမျှနာရီဝက်ခန့် ကြာနိုင်သည်။ လိုအပ်လျှင် ဆီးအိမ်အတွင်း ဆီးကျန်သည့် ပမာဏကို စစ်ဆေးရန် လူနာကိုဆီးသွားခိုင်း၍ ပြန်လည်စစ်ဆေးခြင်းလည်းရှိနိုင်သည်။

ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပမှ အလွယ်တကူ စစ်ဆေး၍ မရနိုင်သောနေရာများတွင် အတွင်းပိုင်းအထိ စစ်ဆေးနိုင်သည့် အာထရာဆောင်းကိရိယာကို ထည့်သွင်း၍ စစ်ဆေးလေ့ရှိသည်။ အသုံးအများဆုံးမှာ မိန်းမကိုယ်အတွင်းပိုင်းသို့ ထည့်သွင်းစစ်ဆေးသည့် အာထရာဆောင်း (transvaginal ultrasound)၊ စအိုမှတစ်ဆင့် ထည့်သွင်းစစ်ဆေးသည့် အာထရာဆောင်း (transrectal ultrasound)နှင့် အစာရေမျိုပြွန်မှတစ်ဆင့် ထည့်သွင်းစစ်ဆေးသည့် အာထရာဆောင်း (transoesophageal ultrasound) များဖြစ်သည်။

အာထရာဆောင်း ရိုက်ကူးခြင်းသည် နာကျင်ခြင်းမရှိပါ။ များသောအားဖြင့် ဂျယ်လီရည်သုတ်လိမ်းစဉ်တွင် အနည်းငယ်အေးသည့် ခံစားချက်နှင့် အာထရာဆောင်းတုတ်တံ (probe) ထောက်သည့်အတွက် အနည်းငယ် ကသိကအောက် ဖြစ်ရုံသာ ဖြစ်သည်။ ရိုက်ကူးပြီးသည်နှင့် အနားယူရန်မလိုဘဲ မိမိနေ့စဉ်လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။

သိရှိနိုင်‌သောအဖြေများ

ရိုက်ကူးနေစဉ်အတွင်း အာထရာဆောင်းပုံရိပ်များကို မိမိကိုယ်တိုင်လည်း မြင်နိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ဓာတ်မှန်ဆရာဝန်မှ လူနာအား ရောဂါရာဇဝင်အချို့ကို မေးမြန်းခြင်းနှင့် ပုံရိပ်များကို ရှင်းပြခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ရိုက်ကူးပြီးသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် အဖြေကို ချက်ချင်းသိရှိနိုင်သည်။ ထို့နောက် အဖြေကိုမှတ်တမ်းတင်ရန် အချိန်ခဏစောင့်ပြီးသည်နှင့် ဓာတ်မှန်ဆရာဝန်မှ အဖြေမှတ်တမ်း (report)ကို ထုတ်ပေးလိမ့်မည်။ အာထရာဆောင်းအဖြေသည် စမ်းသပ်မှုပြုလုပ်သည့် ဓာတ်မှန်ဆရာဝန်၏တွေ့ရှိချက်သာ ဖြစ်သောကြောင့် လူနာ၏ ရောဂါလက္ခဏာများနှင့် တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးပြီးမှ လိုအပ်သောကုသမှုကို ဆက်လက်ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။

အာထရာဆောင်းအဖြေရရှိပါက လူနာအနေနှင့် မိမိကိုရိုက်ကူးရန် ညွှန်ကြားထားသည့် ဆရာဝန် (သို့မဟုတ်) မိမိ၏ မိသားစုဆရာဝန်နှင့် အဖြေမှတ်တမ်းကို ပြန်လည်ပြသ၍ ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန်၊ ကုသမှုခံယူရန် လိုအပ်သည်။

နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ

အာထရာဆောင်းရိုက်ခြင်းတွင် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးမရှိပါ။